Nico D.

[gittermaster]

'Co is meer iemand die een messenset verkoopt'
08/09/2009 12:45

Co Adriaanse is terug in Nederland en dat gaat niet onopgemerkt voorbij. Meteen na zijn eerste analyse voor Studio Voetbal raasde er een fris windje door Nederland. Co vond iets van het petje en het jack van Martin Jol.

Co had er de Ajax-reglementen nog eens op nageslagen en wat bleek: Ajax is helemaal niet consequent. Bij Ajax draagt iedereen al meer dan een eeuw een net jasje. Als iemand dat jasje uitdeed, brak er meteen een rel uit. Winston Bogarde wilde ooit, als speler van Ajax, iemand te lijf en deed eerst zijn jasje uit.

Op zich is dat een vernietigend mooi beeld. Je jasje uitdoen voor je gaat vechten. Dat vind ik juist ontzettend Ajax. Stijlvol.

Twee weken geleden rolde Melvin Platje van FC Volendam nog oerlelijk in zijn clubkostuum over de grond bij FC Omniworld. Ordinair gedoe. Sla dan meteen iemand met een bedorven schol achter op zijn hoofd. Gescheurde jasjes na een vechtpartij, bijna niets ziet er armoediger uit. Een vechtpartij tijdens een VVD-congres en dan zes nahijgende mannen, met de voering half uit hun jas. Dat ziet er niet uit.

Je jasje uitdoen getuigt juist van klasse. Daar dwing je respect mee af. Ik zou dat veel meer willen zien.

Tom Egbers aan een presentatie-desk naast Mart Smeets. Voor de zoveelste keer wordt Tom live vernederd en dan, eindelijk, staat Tom op, doet zijn jasje uit, hangt het netjes over de rug van zijn stoel en slaat Smeets, zonder verder een woord te zeggen, met een daverende klap naar de studiovloer. Daarna doet Tom zijn jasje weer aan en presenteert gewoon door, met die aangespoelde potvis achter in beeld.

Aangespoelde potvis, ja. Merkt u het? Ik voel geen enkele gêne meer om mensen aan te pakken op hun uiterlijk. Het mag namelijk van Co Adriaanse! Als hij tijdens zijn eerste analyse meteen al begint over het dragen van een trainingsjack, dan voel ik mij ook niet meer bezwaard om puur mode-technisch naar zijn optreden bij Studio Voetbal te kijken. Daar gaan we.

Ik vind Co er al jaren net naast zitten, qua mode. Dat heeft onder andere met zijn haar te maken. De scheiding in het haar is te
schnabbelkoning-congres-achtig. Zo zag je er een jaar of zeven geleden uit als je, voor duizend euro per uur, een zaal vol medewerkers van de ABN-Amro toe moest spreken over motivatie. Ik vind Co er niet uitzien als een trainer.

Meer iemand die aan de deur een messenset of een elektrische deken komt verkopen. Mannen als Co verkopen op straat de wat duurdere telefoonabonnementen. Co Adriaanse zou, met zijn uiterlijk, een heel goede standwerker zijn op jaarmarkten. Ik zie het hem zo doen.

Lekker in de weer met een geschilde ui en een hakkertje. Of een vlek uit een kleed borstelen. Je ziet mannen als Co ook vaak buiten staan roken voor kantoren. Doen ze even het knoopje los.

Toen Co aankwam in Qatar dachten ze daar dat hij een steward van de KLM was. Daar heeft hij iets van weg, zo’n kappersjongen die met een schitterend over het voorhoofd vallende kuif een luchtje probeert te verkopen in het gangpad van een vliegtuig.

Het voelt als een bevrijding, merk ik, lekker doorrammen op het thema kleding en uiterlijk. Toen ik deze column voor VI begon te schrijven, dacht ik dat het allemaal inhoudelijk moest zijn, maar dat hoeft dus helemaal niet. Van Co mag je het onbekommerd over uiterlijk hebben.

Dat Co dit nodig heeft, is wel een beetje tragisch. De reden van zijn aanval op Jol is namelijk wel weer heel erg Co Adriaanse. Co leeft nog steeds op wraak. Wraak op Ajax.

Ajax waar hij hoofdcoach was en waar men zich niets heeft aangetrokken van al zijn ideetjes over de opleiding, zijn dwingende verhandelingen over hoe wasvrouwtjes eruit horen te zien, hoe je een grasveld maait, welke schoenen de suppoosten moeten dragen en welk merk bitterballen er in de sponsorruimte wordt uitgedeeld.

Co heeft bij Ajax nog geen millimeter clubcultuur kunnen veranderen. En dat doet pijn. Als je Co ergens uitnodigt of contracteert, wil hij zijn stempel drukken. Eeuwig de schoolmeester. Van Gaal heeft het ook. Ze coachen niet, ze leren mensen te leven. Meestal zoals zij leven.

Mensen als Co proberen bij iedere club die schitterende, unieke eigen kijk op het leven bij anderen door de strot te duwen. In Rusland zitten alle spelers van Metallurg Donetsk nu nog doodsbenauwd iedere ochtend hun wasgoed op te vouwen met een instructietekening van Co ernaast.

Daar zit de pijn van Co. Martin Jol doet bij Ajax wat hij wil. Als een koning loopt hij in de rondte, in zijn morsige trainingsjasje. Jol lacht om clubcultuur. Als hij aan zijn zak wil krabben tijdens een wedstrijd, dan doet hij dat.

Co Adriaanse deelde ooit een boete uit aan een speler die een scheet liet. Dat is het verschil tussen Jol en Adriaanse. Jol loopt langs en zegt: Mmh, lekker, hachee? Co Adriaanse doet de bus op slot, gaat met zijn armen over elkaar voor in de bus staan en zegt: 'We gaan pas naar buiten als ik weet wie deze scheet liet? Ik heb de tijd hoor jongens!'

Al deze kinnesinne, die enorme frustratie bij Co als hij naar Jol kijkt, levert ondertussen wel prachtige televisie op. Co is een beetje aan het overcompenseren. Dat merk je aan alles. Hij praat te veel met een te strak, verbeten mondje. Adriaanse analyseert niet, hij geeft college. Hij forceert. Het duidelijkst blijkt dat uit zijn wanhopige pogingen om weer een echt typisch nieuw Co Adriaanse-dingetje in onze spreektaal te moffelen. Dat vindt Co leuk.

Co schonk ons als eens de omgekeerde kerstboom. Andere taalvondsten van Co: scorebordjournalistiek, snelwegvoetbal, en vooral zijn TIPS. Een afkorting voor de begrippen techniek, inzicht, persoonlijkheid en snelheid. Co glundert altijd een beetje als hij dit soort taaldingetjes debiteert. Dit weekend probeerde hij het weer.

Hij noemde de belangrijkste S’en. Scoren, schieten, stijlvol, stoppen, stuiteren, selectie, spieren, schaven enzovoort.

Dat kan geen toeval zijn. Ik heb Co zelf altijd ervaren als een echte S’en trainer. Stuitend, Superieur, Schaamteloos en Snakkend. Naar erkenning.

Nico Dijkshoorn